گـزیـدگی حشرات معـمـولاً یـک یــا چند برآمدگی قرمز رنگ ایجاد میکند که خارش دار و گاهی دردنـاک است. در وسط این برآمدگی معمولاً سوراخ بسیار ریزی اسـت کــه انتهای نیـش حشره از آن بیرون زده است. به غیر از این ســوزش و خـارش، نیش حشـره خـطر چنـدانــی بـــرای فرد نخواهد داشت، البته درصورتی که فرد به گزیدگی و نیـش حشرات آلرژی نداشته باشد.
در نیش زنبور عسل و زنبور معمولی نسبت به سایر گزیدگی ها، احتمال ایجاد واکنش های آلرژیک بیشتر است.
کدام حشرات نیش می زنند؟
پشه های ریز، مگس، زنبور عسل، زنبور معمولی، برخی مورچه ها، برخی عنکبوت ها، کک، شپش و…از جمله حشراتی هستند که نیش می زنند.
نیش و گزیدگی حشرات به چه شکل است؟
یک یا چند برآمدگی قرمز رنگ بر روی پوست ایجاد می شود. در وسط این برآمدگی معمولاً سوراخ ریزی دیده می شود که ممکن است نیش حشره از آن بیرون زده باشد.
اگر نصف شب از خواب بیدار شدید و احساس کردید که روی پوستتان برآمدگی هایی ایجاد شده که به شدت می خارد و یا دردناک است، سایر قسمت های بدنتان را هم چک کنید که بینید جای دیگری هم آسیب دیده است یا نه. اگر مشاهده کردید که فقط یک برآمدگی یا چند برآمدگی در کنار هم وجود دارد، به احتمال زیاد شما گزیده شده اید. کک معمولاً چهار یا پنج مرتبه در یک قسمت بدن نیش می زند.
بعضی از بیماری های کودکان هم ممکن است در پوست برآمدگی قرمز ایجاد کند. پس اگر شک داشتید که برآمدگی روی پوست فرزندتان نیش حشره است یا نه، با پزشک خود مشورت کنید.
گزیدگی و نیش حشرات چه علائمی دارد؟
پوست فرد قرمز ومتورم شده، خارش دار و گاهی نیز دردناک است. اینها از جمله مهمترین علائم هستند. گاهی اوقات نیش حشرات، واکنش های آلرژیک در فرد ایجاد می کند. نیش حشرات با خاراندن ممکن است عفونی شود. پس اگر مشاهده کردید که محل گزیدگی روی پوستتان به جای اینکه روز به روز بهبود یابد، بدتر می شود حتماً به پزشک مراجعه کنید.
درصورت مشاهده ی هرکدام از این علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
فرد با چند حشره در یک زمان گزیده شده باشد.
جوش یا برآمدگی که درعوض بهبود یافتن، روز به روز بدتر می شود.
وقتی محل گزیدگی متورم، قرمز و حساس شود.
سردرد
سرگیجه
حالت تهوع
درد در قفسه ی سینه
احساس خفگی و خس خس
دشوار شدن تنفس
اینها علائم آلرژی هستند که ممکن است برای فرد خطرناک باشد، از اینرو حتماً به پزشک مراجعه کنید.
روش برخورد با گزیدگی و نیش حشرات
با استفاده از موچین یا ناخن نیش حشره را درآورید. به هیچ عنوان با فشار دادن جوش سعی نکنید نیش را بیرون بکشید، اینکار فقط باعث خواهد شد که نیش بیشتر زیر پوست پخش شود.
محل گزیدگی را با آب و صابون بشویید و بعد تکه ای یخ روی آن بگذارید تا سرد شود. برای جلوگیری از بیشتر متورم شدن محل گزیدگی، آن را بالا ببرید. اینکار را در همان لحظه ای که گزیدن صورت می گیرد انجام دهید.
درصورت لزوم، از کرم ها و ژل های مسکن درد یا آنتی هیستامین استفاده کنید تا خارش و سوزش آن کمتر شود. اگر یکی از اعضای خانواده تان به نیش حشرات آلرژی دارد، قبل از رفتن به مسافرت، حتماً با پزشک در این رابطه صحبت کنید. پزشک احتمالاً به شما توصیه خواهد کرد که همراه خود آنتی هیستامین ببرید.
فرد آسیب دیده و گزیده شده نباید به هیچ عنوان رانندگی کند چون احتمال بیهوش شدن یا ضعف کردن او زیاد است.
نیش حشرات و آلرژی
فردی که نسبت به نیش حشرات آلرژی دارد باید حتماً کارتی همراه خود داشته باشد تا افراد دیگر از آلرژی او باخبر شوند. اگر پزشک برای واکنش آلرژیک شما، دارو درمانی تجویز کرده است، حتماً از طریقه ی مصرف آن مطمئن شوید.
چطور از گزیدگی دوری کنیم؟
اگر تعداد زیادی زنبور شما را احاطه کرده اند، خیلی آرام سعی کنید از آن محل دور شوید. به هیچ عنوان سعی نکنید که با تکان دست آنها را از آن محیط دور کنید. حرکات شدید فقط آنها را بیشتر برای نیش زدن تحریک می کند.
استفاده از اسپری های کشنده ی حشرات می تواند کمک کننده باشد.
از ضربه زدن به کندوی زنبور اجتناب کنید چون در چنین موقعیتی زنبورها سریعاً نیش می زنند.
از چیزهایی که حشرات را تحریک می کند مثل گل، درخت، و چوب دوری کنید.
هنگام نوشیدن یا خوردن، به ویژه چیزهای شیرین در بیرون از منزل بسیار دقت کنید.
بو و رنگ های روشن حشرات را تحریک می کند. از زدن کرم های بودار و عطرهای قوی در محیط بیرون تا حد ممکن خودداری کنید.
پوشیدن لباسهایی با آستین بلند، پاچه ی بلند، جوراب و دستکش شما را در مقابل نیش حشرات حفظ می کند.
برای جلوگیری از ورود حشرات به داخل، پنجره های خانه و ماشین را ببندید.
در صورت وجود هر نوع آشیانه ی حشره در خانه یا حیاطتان، سریعاً آن را به جای دیگری منتقل کنید.
در صورت وجود تعداد بالای حشره در محیط، برای صورتتان از حفاظ استفاده کنید.
کنه
خیلی از حشرات، همانند عنکبوتهای سمی، زنبورها و شپشها، دلیلی برای توقف به ما میدهند ولی برخی از آن ها، همانند کنهها، واقعاً به زیر پوست ما میروند. اگر شما از محیط های خارج خانه لذت میبرید، مراقب کنه ها باشید. آنها میتوانند زمانی که در میان علف ها و گیاهان حرکت میکنید به پوست شما بچسبند. کنه ها همیشه ناقل بیماری نبوده و خیلی از گزش های آن ها جدی نیست ولی ممکن است ناقل بیماری هایی همچون بیماری لایم و تب منقوط کوههای راکی باشند.
گزش کنه
زمانی که کنه به پوست میچسبد، معمولاً به نواحی گرم و مرطوب زیر بغل یا کشاله ران حرکت، از خون فرد تغذیه کرده و بیماری هایی که ناقل آن هاست را منتقل میکند. همچنین نیش کنه ممکن است باعث ایجاد واکنش آلرژیک در فرد شود. در صورتی که کنه به پوست شما چسبید، لازم است که به طور درست آن را از پوست خود جدا کنید. برای جلوگیری از گزش کنه، زمانی که خارج از خانه هستید، دست ها و پاهای خود را بپوشانید. همچنین پس از گذراندن زمان در مکان های سرسبز و جنگلی، خود را برای وجود کنه چک کنید.
بیماری لایم
کنه های پا سیاه و کنههای جنگلی می توانند حامل باکتری بیماری لایم باشند. کنه های ناقل، معمولاً برای انتقال بیماری لازم است بیش از 36 ساعت به پوست فرد چسبیده باشند. اولین علامت این بیماری، اغلب یک التهاب دایره ای در پوست است. نشانههای اولیه این بیماری ممکن است شامل تب، سردرد و خستگی باشد. عدم درمان بیماری لایم، باعث انتقال آن به بخشهای دیگر بدن همانند ماهیچهها، مفصلها، قلب و سیستم عصبی میشود. در اغلب موارد بیماری لایم با مصرف آنتی بیوتیک درمان میشود.
عنکبوت بیوه سیاه: سمی
کومه های چوب و کنده های درخت جایی است که عنکبوت سمی بیوه سیاه ماده در آن زندگی میکند. این عنکبوت دارای پاهای بلند و پشت شفاف بوده و یک طرح قرمز، نارنجی و یا زرد به شکل ساعت شنی در زیر شکم خود دارد. این عنکبوتها تقریباً 0.85 سانتیمتر عرض و 4 سانتیمتر طول دارند.
نیش عنکبوت بیوه سیاه
گزش عنکبوت بیوه سیاه ممکن است دارای درد شدید بوده و یا اینکه کاملاً بدون درد باشد. به دنبال یک یا دو جای نیش، قرمزی، نرمی، و یک برآمدگی در محل گزش باشید. گرفتگی شدید ماهیچهای، سرگیجه، استفراغ، تشنج و افزایش فشار خون ممکن است پس از گزش اتفاق بیفتد. در صورت گزیده شدن، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. در صورت امکان، برای تشخیص، عنکبوت را به همراه خود ببرید.
عنکبوت منزوی قهوهای: میتواند کشنده باشد
اتاقهای زیر شیروانی و گنجهها، جایی است که شما میتوانید عنکبوت های منزوی قهوهای را پیدا کنید. این عنکبوتها، به رنگهای زرد متمایل به قهوهای تا قهوهای تیره وجود دارند. سم آنها به شدت قوی بوده و گزش آنها میتواند باعث زخم و عفونت های شدید شود. با این وجود شاید شما متوجه گزش آن ها نشوید.
محل گزش عنکبوتهای منزوی قهوهای
وقتی که عنکبوت منزوی قهوهای نیش میزند، اغلب شما دردی حس نمیکنید، پس از آن پوست قرمز شده، رنگ آن به سفید تغییر کرده، یک تاول سرخ و گرد در آن ایجاد شده و دردناک می شود. نیش این عنکبوت ها در موارد نادر منجر به مرگ می شود. در صورت گزیده شدن توسط این عنکبوت، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. بهتر است برای شناسایی دقیق، عنکبوت را به همراه خود ببرید.
شپش سر: خارش شدید
بین موها جایی است که شما شپش ها را پیدا خواهید کرد. آن ها دوست دارند در ناحیه گردنی جمجمه در پشت گوش ها پنهان شوند. در صورتی که شما شپش دارید، به احتمال زیاد آن را به خاطر استفاده از کلاه، شانه و یا وسایل دیگر فردی که مبتلا به آن است دریافت کردهاید. شپش باعث ایجاد خارش در سر میشود ولی خاراندن آن ممکن است باعث ایجاد عفونت گردد. در موارد شدید ممکن است باعث ریزش مو شوند.
درمان شپش سر
برای کشتن تخم های شپش از شویندهها، کرمها و یا شامپوهایی که از داروخانه یا توسط پزشک برای شما تجویز میشود استفاده کنید. برای جلوگیری از انتقال شپش، لباسها، رختخواب و شانههای خود را بشویید. همه افراد خانه را چک کرده و هر کسی که شپش دارد را درمان کنید.
کک: آفاتی کخ مخصوص حیوانات خانگی نیستند
ککها، حشرات کوچک، بدون بال و سریعی هستند که از خون میزبان خود تغذیه میکنند. آنها صرفاً حیوانات خانگی را نیش نمیزنند بلکه به خون انسانها نیز علاقه دارند.
نیش کک
برخی از افراد خیلی به نیش کک حساس هستند ولی خاراندن جای نیش ممکن است باعث ایجاد زخم یا عفونت شود. بهترین راه درمان خلاص شدن از ککهایی است که در موی حیوانات خانگی زندگی میکنند. حیوانات خانگی را از اتاقخواب خود دور نگاه داشته و حتماً به طور روزانه فرشها را جاروبرقی بکشید. در مکانهای آلوده از حشرهکشها استفاده کنید. میتوانید از حشرهکشهای امن بر روی حیوانات خانگی خود نیز استفاده کنید
زنبور عسل، زنبور زرد، زنبور سرخ
زمانی که زنبورهای عسل نیش میزنند، نیش خود را از دست داده و میمیرند ولی زنبورهای زرد و سرخ به علت اینکه نیش خود را از دست نمیدهند میتوانند چند بار نیش بزنند. در افرادی که به آنها حساسیت دارند، نیش این زنبورها ممکن است باعث ایجاد واکنشهای شدید آلرژیک شود.
نیش زنبور عسل، زنبور زرد و زنبور سرخ
اگر شما به این نیشها حساسیت ندارید، صرفاً کافی است که نیش آنها را خارج، محل نیش را تمیز، مقداری یخ در محل استفاده، برای درمان خارش آنتیهیستامین مصرف و برای درمان درد از ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنید. در صورتی که واکنش شدید آنافیلاکسی داشتید، از اپی نفرین، در صورت موجود بودن، استفاده کرده و سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. سپس دراز کشیده و با دقت نیش را خارج کنید.
مورچه آتشین
مورچههای آتشین بسیار شبیه به مورچههای معمولی هستند. آنها پشتههای بزرگ در مناطق باز درست کرده و در صورت آزار دیدن، رفتار تهاجمی از خود نشان میدهند. در حین حمله یک مورچه آتشین با آروارههای خود به پوست چسبیده و از طریق نیشی که در انتهای شکمش قرار دارد نیش میزند. ممکن است این مورچهها چندین بار سم را وارد بدن فرد کنند.
گزش مورچه آتشین
گزش مورچه آتشین، معمولاً باعث ایجاد زخمهای قرمز شده که سوزش و خارش دارند. زخمهای چرک دار و دردناک نیز ممکن است در اثر گزش این مورچه ها ایجاد شود. بستههای سرد، مسکن و آنتیهیستامین میتواند ناراحتی حاصله را درمان کند. تعداد زیاد گزش ممکن است باعث ایجاد مسمومیت یا واکنش آلرژیک کشنده شود. در صورت بروز این وضعیت سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
ساس تختخوابی
اسم آن ها، داستان زندگی شان را تعریف میکند. این حشرات کوچک معمولاً در تخت و لحاف خود را پنهان میکنند. این حشرات معمولاً در هتلها، پناهگاهها و مجتمع ها دیده شده و میتوانند با سوارشدن بر روی لوازم شما به خانه شما منتقل شوند.
گزش ساس تختخوابی
ساسهای تختخوابی معمولاً جای گزش قرمز و خارش دار، اغلب در قسمت دست و شانهها، در پوست باقی میگذارند. این حشرات بیشتر از اینکه خطری برای سلامتی شما ایجاد کنند، آزاردهنده هستند. در صورتی که واکنش آلرژیک به این حشرات نشان میدهید، میتوانید از کرم هایی که کورتیکواستروئید دارند استفاده کرده و قرص آنتیهیستامین مصرف کنید.
عقرب
همه عقربها سمی نیستند ولی آن هایی که سمی هستند میتوانند کشنده باشند. عقربها معمولاً بیشتر در نواحی گرمسیر زندگی میکنند. نشانههای گزش ممکن است شامل درد، تورم، خارش، استفراغ، تعریق زیاد و مشکلات بینایی باشد. در صورت گزیده شدن ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
مگس جنگلی
این مگسهای نیش زننده معمولاً در مناطق مرطوب، جنگلها و مناطق مردابی زندگی میکنند. محل گزش دردناک این مگسها را با الکل شستشو داده تا از عفونت جلوگیری به عمل آید. برخی از انواع این مگس ها بیماری تولارمی؛ بیماری عفونی باکتریایی که به مراقبتهای درمانی نیاز دارد را منتقل میکنند.
پشه ها
پشه ها صرفاً آزار دهنده نیستند. خاراندن جای گزش آن ها ممکن است باعث عفونت پوستی شود. همچنین پشه ها میتوانند ویروس وست نایل، ویروس تب دنگی و بیماری های دیگر را منتقل کنند. برای محافظت در برابر پشهها زمانی که در محیط های باز هستید از دفعکنندههای حشرات استفاده کرده و بدن خود را بپوشانید. از توریهای پنجره در خانه استفاده کرده و آب راکد حیاط را تخلیه کنید.
مگس خانگی
مگس خانگی حشره آلوده ای است که بیش از 1 میلیون باکتری در بدن خود حمل میکند. این مگسها، با آلوده کردن غذاها میتوانند عفونتهای رودهای را منتقل کنند. برای کنترل مگسها، غذاها و زبالهها را در ظروف بسته نگهداری کرده و از توری برای پنجرههای خانه خود استفاده کنید.
سوسک ها
این حشرات صرفاً زشت نیستند. سوسکها بیماریهایی همانند سالمونلا را با خود حمل میکنند. آنها میتوانند باعث ایجاد واکنشهای آلرژیک و آسم شوند. اگر در محیطهای گرم زندگی میکنید، خلاصی از دست سوسکها میتواند مشکل باشد. استفاده از سم حشرات، تمیز نگاه داشتن آشپزخانه و تعمیر شکافها و ترکها در زمین و دیوارها میتواند در دفع این حشرات به شما کمک کند